Obituaire de la tribu Eréchtéide, dit marbre Nointel
Titres
Titre :
Obituaire de la tribu Eréchtéide, dit marbre Nointel
Localisations
Lieu de conservation :
Type de Cote / numéro :
Cote / numéro :
MR 1060
Type de Cote / numéro :
Cote / numéro :
N 1690
Commentaires descriptifs
Commentaire descriptif :
Liste de 175 membres d'une tribu de la cité d'Athènes (les Erechtéides) morts au combat, à Chypre, en Egypte, en Phénicie, à Halieis, à Egine et à Mégare la même année (460 av. J.-C. ?).
États
Etat de conservation :
Commentaire Etat de conservation :
Manque le coin en bas à droite.
Restaurations
Etat de Restauration :
Commentaire Etat de Restauration :
AMMF t. III, 1897, p. 78, document CCCXCIX : Alexandre Lenoir avait encadré l'inscription de marbre blanc en forme de stèle funéraire (cf. Lenoir, Musée des Monuments français ou description (...) ornée de gravures, t. I, 1800, pl. 9 n° X).
Inscriptions
Type d'inscription :
Transcription :
Ἐρεχθεΐδος
ℎ̣οίδε ⋮ ἐν το̑ι ⋮ πολέμοι ⋮ ἀπέθανον ⋮ ἐν Κύπροι ⋮ ἐν Αἰγ[ύ]-
π̣τοι ⋮ ἐν Φοινίκει ⋮ ἐν Ἁλιεῦσιν ⋮ ἐν Αἰγίνει ⋮ Μεγαρο[ῖ]
το̑ αὐτο̑ ἐνιαυτο̑·
σ̣τ[ρα]τεγο̑ν
Φ[․․․․]ΧΟΣ
Π[αντ]αλέον
Πολύστρατος
[Δρ]ακοντίδες
[․․]μόστ[ρ]ατος
[․․]μέας
[․․]κλείδες
[․․]κράτες
[Χα]ιρέδεμος
[Κ]τ̣εσίας
[․․]έσανδρος
[Λ]υ̣κόφρον
[Ἀ]πολλόδ̣ορος
Ἀριστοτέλες
Π̣ροτίας
Δράκαλος
Μεχανίον
Φ̣ιλιστίδες
Τ̣ιμογένες
Χαρίσανδρος
[Μ]ενεκλε̑ς
[Μ]ελάνοπος
Κ̣λεόνβροτος
Ἀ̣ριστοκλείδες
Θοκυδίδες
Εὐθύδεμος
[Κ]αλλικράτες
Ἀφσέφες
[Ἀ]ριστείδες
[Φ]ιλόδεμος
[Κ]εφισόδοτος
[Σ]όφιλος
[Ἀ]ντιμένες
[Ἐ]παίνετος
Ἐργαῖος
Διογένες
Φρῦνος
[Κ]τεσιάδες
[Κ]όροιβος
[Κ]ράτυλλος
[Σ]υνφέρμιος
Ν̣ικίας
Λυσικλείδες
Φρούραρχος
Χαρ̣ί̣σ̣ανδρος
Ὀ[λυμ]π̣ιάρατος
Σ[․․․․]ος
Μν[εσ]ί̣φιλος
Σοσίας
Ἀρχῖνος
Λυκῖνος
Καλλίας
Μνεσιγένες
Σίκον
Ἀμφικέδες
Χσένυλλος
στρατεγὸς ⋮
ℎιπποδάμας
Εὐθύμαχος ∶
Εὔμελος ∶
Ἀνδροσθένες
τοχσόται ⋮ Φρῦνος
Ταῦρος
Θεόδορος
Ἀλεχσίμαχος
Φάνυλλος
Χ[․․]νιος
Ε[ὐ]γ̣είτον
Ἄλκ̣ιππος
Λυσ̣ικλε̑ς
Κέ[λ]ευσος
Εὐ[θ]ύδεμος
Δίκαιος
Φιλῖ̣νος
Καλλικλε̑ς
Ναυσικλε̑ς
Τ̣ιμεσίθεος
[Μ]ν̣εσιγένες
Π[ο]λυκλε̑ς
Ἀλ[ε]χσίας
Ἀμύδριππος
Ἀπολλόδορος
Γοργίας
Νό̣θαρχος
Παρμον[ί]δες
Βάκον
Πίθον
Λυσίας
Σόστρατος
Φιλῖνος
Φίλαιθος
Φιλέταιρος
Σοτέλες
Λυσίας
Ἀριστογένες
Φιλῖνος
Διότιμος
Καλλονίδες
Καλλίχσενος
Δεινίας
Σμίκυθος
Τιμόδεμος
Λῦσις
Ἀκεσίας
Ἐπιχάρες
ℎιερόνυμος
Ἀναχσίλας
Χαιρίας
ℎερακλείδες
Ἀγασικλε̑ς
Ἄλκας
Κεφισόδοτος
Καλλικλε̑ς
Κεφισόδορος
Νομένιος
Χσενόφιλος
ℎυπέρβιος
ℎάγνον
Πολύχσενος
Ἐρχσιμένες
Νίκον
ἐν Αἰγύπτοι·
Τελένικος
μάντις.
Ἄκρυπτος
Τιμοκράτε[ς]
Ἀρχέλας
Εὐθυκράτες
Πατροκλείδε[ς]
Ἀλκμεονίδες
Γλαύκον
Δεμόνικος
Ἀναχσίδορος
Γλαύκον
Προκλε̑ς
Ἀντιφο̑ν
Ἀναχσίλα[ς]
Ἀρχέπολι[ς]
Καλλέας
Θαλίαρχο[ς]
Φιλόνιχο[ς]
Εὐκλείδε[ς]
Διόδορος
Νίκαρχος
Ἐπιτέλες
Κύβον
Χ[α]ιρίας
Δεμέτριο[ς]
Ἀρκεσίλας
Εὔθοινος
Δεμέτριος
Γόργον
Στρά[το]ν
Ἀρισ[τ]οφάνες
Γλα[ύ]κ̣ον
Φυσ[ον]ίδες
ℎαγ[ν]όδεμος
Διο[κ]λε̑ς
Φανόστρατο[ς]
Εὐμένιος
Θε[ό]δορος
[Εὐρ]ύλεος
[Κέ]ρδον
[Ἐπ]ιχάρες
Ε[ὔ]δοχσος
Π[ο]λύζελος
Γ[λ]αυκίας
Ἐριγένες
Ἀντιχάρες
Φιλιστίδε[ς]
Ἀμφικλείδ[ες]
Φροῦρος
Τίτον
Εὔβιος
Καλλίβι̣[ος]
Σμῖκρο[ς]
Νεαῖος
Ἐργοτέ[λες]
Φοκίον
Ἄραιθ[ος]
ℎ̣οίδε ⋮ ἐν το̑ι ⋮ πολέμοι ⋮ ἀπέθανον ⋮ ἐν Κύπροι ⋮ ἐν Αἰγ[ύ]-
π̣τοι ⋮ ἐν Φοινίκει ⋮ ἐν Ἁλιεῦσιν ⋮ ἐν Αἰγίνει ⋮ Μεγαρο[ῖ]
το̑ αὐτο̑ ἐνιαυτο̑·
σ̣τ[ρα]τεγο̑ν
Φ[․․․․]ΧΟΣ
Π[αντ]αλέον
Πολύστρατος
[Δρ]ακοντίδες
[․․]μόστ[ρ]ατος
[․․]μέας
[․․]κλείδες
[․․]κράτες
[Χα]ιρέδεμος
[Κ]τ̣εσίας
[․․]έσανδρος
[Λ]υ̣κόφρον
[Ἀ]πολλόδ̣ορος
Ἀριστοτέλες
Π̣ροτίας
Δράκαλος
Μεχανίον
Φ̣ιλιστίδες
Τ̣ιμογένες
Χαρίσανδρος
[Μ]ενεκλε̑ς
[Μ]ελάνοπος
Κ̣λεόνβροτος
Ἀ̣ριστοκλείδες
Θοκυδίδες
Εὐθύδεμος
[Κ]αλλικράτες
Ἀφσέφες
[Ἀ]ριστείδες
[Φ]ιλόδεμος
[Κ]εφισόδοτος
[Σ]όφιλος
[Ἀ]ντιμένες
[Ἐ]παίνετος
Ἐργαῖος
Διογένες
Φρῦνος
[Κ]τεσιάδες
[Κ]όροιβος
[Κ]ράτυλλος
[Σ]υνφέρμιος
Ν̣ικίας
Λυσικλείδες
Φρούραρχος
Χαρ̣ί̣σ̣ανδρος
Ὀ[λυμ]π̣ιάρατος
Σ[․․․․]ος
Μν[εσ]ί̣φιλος
Σοσίας
Ἀρχῖνος
Λυκῖνος
Καλλίας
Μνεσιγένες
Σίκον
Ἀμφικέδες
Χσένυλλος
στρατεγὸς ⋮
ℎιπποδάμας
Εὐθύμαχος ∶
Εὔμελος ∶
Ἀνδροσθένες
τοχσόται ⋮ Φρῦνος
Ταῦρος
Θεόδορος
Ἀλεχσίμαχος
Φάνυλλος
Χ[․․]νιος
Ε[ὐ]γ̣είτον
Ἄλκ̣ιππος
Λυσ̣ικλε̑ς
Κέ[λ]ευσος
Εὐ[θ]ύδεμος
Δίκαιος
Φιλῖ̣νος
Καλλικλε̑ς
Ναυσικλε̑ς
Τ̣ιμεσίθεος
[Μ]ν̣εσιγένες
Π[ο]λυκλε̑ς
Ἀλ[ε]χσίας
Ἀμύδριππος
Ἀπολλόδορος
Γοργίας
Νό̣θαρχος
Παρμον[ί]δες
Βάκον
Πίθον
Λυσίας
Σόστρατος
Φιλῖνος
Φίλαιθος
Φιλέταιρος
Σοτέλες
Λυσίας
Ἀριστογένες
Φιλῖνος
Διότιμος
Καλλονίδες
Καλλίχσενος
Δεινίας
Σμίκυθος
Τιμόδεμος
Λῦσις
Ἀκεσίας
Ἐπιχάρες
ℎιερόνυμος
Ἀναχσίλας
Χαιρίας
ℎερακλείδες
Ἀγασικλε̑ς
Ἄλκας
Κεφισόδοτος
Καλλικλε̑ς
Κεφισόδορος
Νομένιος
Χσενόφιλος
ℎυπέρβιος
ℎάγνον
Πολύχσενος
Ἐρχσιμένες
Νίκον
ἐν Αἰγύπτοι·
Τελένικος
μάντις.
Ἄκρυπτος
Τιμοκράτε[ς]
Ἀρχέλας
Εὐθυκράτες
Πατροκλείδε[ς]
Ἀλκμεονίδες
Γλαύκον
Δεμόνικος
Ἀναχσίδορος
Γλαύκον
Προκλε̑ς
Ἀντιφο̑ν
Ἀναχσίλα[ς]
Ἀρχέπολι[ς]
Καλλέας
Θαλίαρχο[ς]
Φιλόνιχο[ς]
Εὐκλείδε[ς]
Διόδορος
Νίκαρχος
Ἐπιτέλες
Κύβον
Χ[α]ιρίας
Δεμέτριο[ς]
Ἀρκεσίλας
Εὔθοινος
Δεμέτριος
Γόργον
Στρά[το]ν
Ἀρισ[τ]οφάνες
Γλα[ύ]κ̣ον
Φυσ[ον]ίδες
ℎαγ[ν]όδεμος
Διο[κ]λε̑ς
Φανόστρατο[ς]
Εὐμένιος
Θε[ό]δορος
[Εὐρ]ύλεος
[Κέ]ρδον
[Ἐπ]ιχάρες
Ε[ὔ]δοχσος
Π[ο]λύζελος
Γ[λ]αυκίας
Ἐριγένες
Ἀντιχάρες
Φιλιστίδε[ς]
Ἀμφικλείδ[ες]
Φροῦρος
Τίτον
Εὔβιος
Καλλίβι̣[ος]
Σμῖκρο[ς]
Νεαῖος
Ἐργοτέ[λες]
Φοκίον
Ἄραιθ[ος]
Traduction :
[En intitulé] De la tribu Erechthéide, sont morts à la guerre à Chypre, en Égypte,
en Phénicie, à Halieis, à Égine, à Mégare, la même année.
[Suivent 175 noms rangés en trois colonnes : parmi eux, deux noms sont qualifiés de "stratèges", un de "devin" et quatre d'"archers".]
en Phénicie, à Halieis, à Égine, à Mégare, la même année.
[Suivent 175 noms rangés en trois colonnes : parmi eux, deux noms sont qualifiés de "stratèges", un de "devin" et quatre d'"archers".]
Langue :
Représentations
Légende :
Stèle commémorative des morts à la guerre
Commentaire Représentations :
Contexte : interventions militaires d'Athènes et de ses alliés (la ligue de Délos) contre les Perses, au lendemain des Guerres médiques, qui vont gêner les intérêts de Sparte et ses alliés et ainsi mener à la guerre du Péloponnèse.
Historiques de collection
Collection :
Découverte avec une autre stèle (même numéro de catalogue Lenoir) dans l'église dite du Crucifix à Athènes par Antoine Galland, antiquaire sous la protection du Marquis de Nointel, le 20 novembre 1674. Elle servait de pavement. Collection Nointel, donnée au bibliothécaire du roi, M. Thévenot. Achetée en 1692 par Charles Baudelot de Dairval qui la lègue à l'Académie des Inscriptions. Confiée le 3 juin 1795 au musée des Monuments français. Entrée au Musée Napoléon le 5 août 1803. Musée du Louvre, département des Antiquités grecques, étrusques et romaines.
Bibliographies / archives
Type de référence :
Commentaire Bibliographies / archives :
p. 133-145
Type de référence :
Commentaire Bibliographies / archives :
p. 45-52, n° XXVIII, pl. "marbres d'Athènes"
Type de référence :
Référence :
Lenoir, Alexandre, Musée des monumens français ou description historique et chronologique des statues en marbre et en bronze, bas-reliefs et tombeaux des hommes et des femmes célèbres pour servir à l'histoire de France et à celle de l'art, ornée de gravures et augmentée d'une dissertation sur les costumes de chaque siècle. Tome premier, Paris 1800
Commentaire Bibliographies / archives :
p. 62-72, pl. 9
Sources en ligne
Organisme :
Référence de notice :
NUM 8 F 1527 (1)
Date de consultation :
07/07/2020
Url document source :
Commentaire Sources en ligne :
pl. 9
Date de consultation :
28/04/2021
Url document source :
Date de consultation :
28/06/2015
Url document source :
Source
source : Institut national d'histoire de l'art (France) / Musée du Louvre (Paris) - licence : Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)
Rédacteur
Béatrice de Chancel-Bardelot